Skip to main content

 

 

Heimsins lond   →   Afrika


Simbabvi


Lyklatøl

Høvuðsstaður
Harare

Vídd: 390.580 km2

Fólkatal: 11.651.858

Alment mál:
enskt

Átrúnaður:
synkretisma (blandingur av kristidómi og afrikonskum átrúnaðum) 50%, kristindómur 25%, afrikanskir átrúnaðir 24%, aðrir 1%

Stýrislag:
fólkaræði, fleirflokkaskipan

Gjaldoyra: simbabviskur dollari (ZWR)

Simbabvi

Simbabvi var einaferð partur í stórum handilsveldi. Fyri mongum hundrað árum síðan fluttu miðafrikanskir keypmenn út gull og kopar til India og Kina. Miðdepil í hesum ríki var Simbabvi Mikla ("hús høvdingans"), ið var mikil granittborg, haðan Simbabvi tók sær navn sítt, tá ið landið gjørdist sjálvstøðugt í 1980. Ídnaðarmenningin og framburðurin har hava síðstu árini verið størri enn í flestu londum í Afrika, hóast drúgvur turkur og spent viðurskifti ímillum størsta fólkaslagið, shona, og minnilutan, ndebele, í seinastuni hava tálmað menningini.

Høvuðsstaðurin í Simbabvi verður kallaður "Býurin við teimum blómandi trøunum", tí at allastaðni fram við breiðu vegunum eru gróðursett trø og runnar. Áður æt býurin Salisbury, men tá ið landið tók sjálvstýri, varð navnið broytt til Harare eftir høvdinginum Neharare, sum ráddi har, áðrenn bretar komu og løgdu landið undir seg. Nú er hesin vakri, nýmótans býurin miðdepil í landinum.

Næst eftir Suðurafrika er Simbabvi tað landið í Afrika, har ídnaðurin er fjølbroyttastur. Býurin Bulawayo suðuri í landinum er vega- og jarnbreytarmiðdepil, og mesti ídnaðurin í Simbabvi er har. Har eru sementvirki, stálverk og alskyns ídnaðarvirki, ið gera skógvar, klæði, akfør, maskinur o.a. Í býnum eru nógv matvøruvirki og tubbaksvirki.

Zambesiá rennur eystur eftir á markinum ímillum Sambia og Simbabvi, stoytir hon seg brádliga niður í eina tronga gjógv, ið er 128 metrar djúp. Tjúkka támið og mikla fossadunið síggjast og hoyrast einar 40 km frá fossunum. Fólkið, ið býr við fossarnar, rópar fossarnar Mosi-oa-tunya "támið, ið dunar," men í útheiminum verða teir róptir Viktoriufossar.

Miðskeiðis í Simbabvi er jørðin fruktagóð, og har verður tubbak og onnur grøði dyrkað til útflutnings. Hóast myndugleikarnir hava broytt jarðarlóggávuna, so at jørðin verður rættvísari býtt ímillum fólkið, er besta jørðin enn í hondunum á nøkrum fáum túsund stórbóndum; teir flestu eru hvítir, og ta vánaligu jørðina mega so tær fimm milliónir svørtu bøndurnir hjálpast við. Alt jarðarbrúkið í hesum lendi er sjálvbjargnisbúnaður.

Flestu simbabviar eru shonar og búgva miðskeiðis og eystarlaga í landinum. Mangir teirra eru bøndur, men alt fleiri og fleiri gerast ídnaðarverkafólk. Mangir shonar eru kristnir, men eru eisini animistar, tað er, at teir trúgva, at ymist í náttúrini, t.d. trø og vøtn, hava sál. Shonafólkið er gitið fyri leirkeraarbeiðið sítt og vøkru høggmyndalistina.