Tailand
Lyklatøl
Høvuðsstaður:
Bankok
Vídd: 513.120 km2
Fólkatal: 66.404.688
Almentmál:
tailendskt
Átrúnaður:
buddisma 95%, islam 4% aðrir 1%
Stýrirlag: fólkaræði, fleirflokkaskipan
Gjaldoyra:
baht (THB)
Tailand
Kongsríkið Tailand varð stovnsett í 13. øld, og hevur verið sjálvstøðugt ríki síðan. Tað varð einasta land á meginlandinum í Landsynningsasia, ið ikki gjørdist hjáland og kom undir bretskt ella franskt yvirræði. Nú á døgum er mikil menning og stórur búskaparvøkstur í Tailandi; ein hin týdningarmesta inntøkukeldan er ferðavinnan. Norðari, vestari og sunnari partur í landinum er mest fjallalendi og ikki nærbýlt. Um triðingurin av fólkinum býr á fruktagóðu og fjølbygdu eingjunum miðskeiðis í landinum. Fyrr var nógvur skógur í Tailandi; men vandi var fyri, at hann varð týndur, tí varð bannað at høgga skóg.
Bhumibol Adulyadej kongur hevur verið kongur síðan 1946 og er ímillum teir ríkisovastar í heiminum, sum hevur sitið longst. Hann hevur stóran týdning sum maðurin, ið savnar landið, og hevur ofta lagt upp í politiskar ósemjur til tess at fáa skil á aftur í landinum. Tailendingar hámeta kong sín.
Einki annað land í heiminum dyrkar so nógv ananas sum Tailand. Nógv gummi og rís verður eisini útflutt. Seinastu árini hevur annar ídnaður tikið seg fram um landbúnaðin og er vorðin landsins størsta inntøka. Amerikanskar og japanskar fyritøkur hava stovnað verksmiðjur í Tailandi, ið gera framkomnar elektróniskar lutir til teldur og aðra hátøkni. Flestu verkafólk á hesum nýggju verksmiðjunum eru konufólk. Konufólk verða tikin fram um mannfólk at arbeiða í elektrónikkídnaðinum, tí at tey fáa lægri løn og eru lætthentari og fimari í fingrunum at fáast við hetta ørfína arbeiðið.
Høvuðsstaðurin, Bankok, er bygdur á Menam-oyrunum, og fyrr var mesti flutningurin eftir grivnum siglingarveitum; enn eru fáir høvuðsvegir, og almenna flutningskervið er vánaligt. Tí er javnan ruðuleiki í ferðsluni, og tað kann verða ringt at fáa skil á aftur. Eftir ein monsunstorm í 1992 liðu 11 tímar, til ferðslan gekk aftur sum vanligt. Summi, ið koyra, hava riggað sær bilin til skrivstovu við toiletti.
Høvuðsátrúnaður í Tailandi er Theravadalæran, ið er grein av buddismuni. Henda læra kom til Landsynningsásia í 12. øld, tá ið munkar úr Sri Lanka komu hagar; og eftir stuttari tíð gjørdist hon høvuðsátrúnaður í Tailandi. Theravadalæran ("læra teirra elstu") eggjar trúfeløgum sínum at halda karmalógirnar og at gera alt, ið stendur í teirra valdi at minka um líðingarnar í heiminum. Fyrr var siður, at allir ungir dreingir vóru munkar eina tíð, og enn eru mangir, ið halda henda sið.
Mongu listskrýddu buddatemplini í Tailandi hava altíð drigið ferðafólk úr øllum heiminum at koma hagar at síggja hesa vøkru byggilist. Nú koma eisini mangir útlendingar til Tailands at dusa sær á óspiltu sandstrondunum, at ganga í fjøllunum fyri norðan ella at spæla á nýggju golfvøllunum, ið mest eru bygdir at fáa ríkar japanskar keypmenn hagar.