Fípan fagra
CCF 48 Da
TSB E 159
1 Kallin fyrr í forðum ráddi,
væna dóttur átti,
hon var Fípan fagra nevnd,
væl so eita mátti.
Fuglin í fjøruni
hann eitur más,
silkibleik er húgva hans,
sum knept er hans hár,
fuglin í fjøruni.
2 Skalli undir fjalli býr,
garpar til at ríða,
tað var honum til eydnu lagað,
hann átti moy so fríða.
3 Tað var frúgvin Fípan fagra,
skuldi akri goyma,
hon sat úti árla og síðla,
hon kundi hann ikki gloyma.
4 Frúgvin sat úti og seymaði
eina morguntíð,
hon sær skip av havi koma
inn fyri grøna líð.
5 Higar ið hansara snekkjan
kendi fagurt land,
læt hann síni ankør falla
á so hvítan sand.
6 Læt hann síni ankør falla
á so hvítan sand,
fyrstur stígur Eirikur
sínum fótum á land.
7 Eirikur gekk frá strondum niðan
seg við ongar sveinar,
hann sá frú við akur sita,
talar við hana eina.
8 “Eg skal teg við sømdum vinna.
hevur tú allan vilja,
eg skal teg frá akri skilja,
heim til hallar skilja.”
9 “Tú manst vera ein mikil maður.
eg ein fátæk kvinna,
tú manst ætla tær aðra frú
við sømdum tær at vinna.”
10 Leggur hann hendur um frúnnar háls,
biður hana sæla sita:
“Hann man koma at vitja tín,
tú manst ikki vita.”
11 Frúgvin sat úti og seymaði
eina morguntíð,
hon sær skip av havi koma
inn for grøna líð.
12 Higar ið hansara snekkjan
kendi fagurt land,
læt hann síni ankør falla
á so hvítan sand.
13 Risin gekk frá strondum niðan
seg við ongar sveinar,
hann sær frú við akur sita.
talar við hana eina.
14 Dregur at tí myrka æli,
trøll av trølskum veita,
frúgvin kastar saks og seym,
skuldi til húsa leita.
15 Frúgvin kastar seym á knæ,
skuldi til húsa ganga,
tá vórðu føtur fastir við jørð,
hon náddi ikki upp at standa.
16 “Eg skal teg við sømdum vinna,
hevur tú allan vilja,
flyta teg í helli mítt,
við stórar vánir skilja.”
17 Hon blásti at honum við einum strá,
meinti, tað skuldi ikki saka,
men hann kom á baki hennara,
mundi hana burtur taka.
18 Hann tók hennara báðar hendur
aftur um bak at binda,
frúgvin græt so møðuliga,
blóð sprakk undan linda.
19 Hann tók hennara báðar hendur,
bant við lindir fastar,
frúgvin græt so møðuliga,
bleytt er barnsins hjarta.
20 Hann tók frú á bak sítt upp,
dró tí stríð av lunni
fimtan fet í fjallið niðan,
tí honum var leiðin kunnig.
21 Innarlaga í heygnum
ringla gamlar tenn:
“Mongum hevur tú neyðir vunnið,
ikki leiðist tær enn.”
22 “Hoyr tað, mín hin sæla móðir.
hvat eg sigi tær:
“Loysir tú hana av neyðini.
deyðan vænta tú tær!”
23 Risin fór á skógvin burt
villini djúr at veiða,
kelling kreyp úr vánum fram,
tekur bond at greiða.
24 Kelling kreyp úr vánum fram.
gjørdi fljóðið fegið:
“Nú er satt, hvat Jøkil segði,
komið at endadegi.
25 Tá ið tú kemur í skógvin fram,
sært tú risan renna,
ynsk tær bæði bjørg og vatn
og stóran eld at brenna!”
26 Risin kemur av skógnum heim,
saknar brúður úr bondum,
visti sær ikki sviðri ráð,
enn tók sína móður á hondum.
27 Hann tók um hennara bæði bein.
kastar á hurðargátt:
“Ligg nú her, hvat Jøkil segði,
til øskukrás í nátt!”
28 Hann tók um hennara bæði bein.
kastar á hurðarás:
“Ligg nú her, hvat Jøkil segði.
í kvøld til øskukrás!”
29 Frúgvin kom í skógvin burt.
sá nú risan renna,
ynskti sær bæði bjørg og vatn
og høgan eld at brenna.
30 Bjørgið fekk hann ikki gnagað,
legði seg at eini á,
eg svørji tann ei við mína trúgv,
hann brast í lutir tvá.
31 Frúgvin gongur skjótt og brátt,
helst av skundarbræði,
dregur upp á seg birkavið,
hon hevði ei onnur klæði.
32 Frúgvin gongur skjótt og brátt
við fagrar føtur og fríðar,
hon sær undir borgini
mangan riddaran ríða.
33 Hon sær undir borgini
mangan riddar og hestar,
hann var í reyðum skarlaksklæði,
frúnna skuldi festa.
34 Hon kom at teim durunum,
so mikla mannatrang,
hon fekk sær ein duravaktar
at vísa sær inngang.
35 Eirikur kemur av skógnum heim,
sær tey merki stór:
“Hvør hevur her til hallar verið,
síðan eg heiman fór?”
36 Svaraði hansara sæla móðir,
silki situr og tvinnar:
“Her hevur eingin til hallar verið
uttan ein fátæk kvinna.”
37 Frúgvin gekk í hallina inn,
mist hevði gleði og teiti,
bjarta brúður á beinki situr,
spyria, hvat navn hon eitur.
38 Bjarta brúður á beinki situr,
spyrja, hvat navn hon eitur:
“Tað er mítt hitt besta navn,
Nævrikosti eg eiti.”
39 Eirikur talar til sveinarnar
tógva ella tríggjar:
“Leiðið mær frú í hallina inn.
sjálvur vil eg hana síggja!”
40 Hann spretti av henni birkavið
niður frá hvítum enni,
allar tær, ið inni vóru,
bliknaðu fyri henni.
41 Tá svaraði Eirikur:
“Nú er aftur at venda,
hesa frúvu at festa mær
og hina aftur senda.”
42 Drukkið varð teirra brúdleypið.
kátt var teirra lív,
gingu bæði í eina song
Eirikur og hans vív.
43 Hon varð sett á beinkir,
hann á kallbekk,
mangur ríkur riddari
ímillum teirra gekk.
44 Hon varð sett á beinkir,
hann ímillum dreingir,
nú man endast frøðið tað,
gitið man verða leingi.
CCF 48 Da
TSB E 159
Handrit: J. Klemmensen: Sandoyarbók. Dansk Folkemindesamling 68, Nr. 42, s. 472.
Útgávur:
1. V.U. Hammershaimb: Færøsk Anthologi I. bind, s. 27.
2. Jóannes í Króki: Sandoyarbók II. Rikard Long legði til rættis, 1982 s. 83
3. Føroya kvæði (Christian Matras greiddi til útgávu, 1942) Band II, Teil 2, s. 171.
4. Føroya kvæði (Inngangur og úrtøk eftir Dánjal Niclasen, 2000) 11. bind, s. 150.
Heimild: Úr Sandoy: Jens Jensen, Biritu-Janus (1786-1868), Sandi, 1822.