Ísmal fræga kempa
CCF 5 C
TSB E 74
1 Mangar bróta á havinum
brattar og bláar bylgjur,
Ísmali kom tá síðst í hug
formann sín at spyrja.
Viðgangur:
Grani bar gullið av heiði
brá hann sínum brandi av reiði,
Sjúrður vann av orminum,
Grani bar gullið av heiði.
2 Ísmali kom tá síðst í hug
formann sín at spyrja:
"vit skulum okkum í Hjálpreks garð
kongins dottur at gilja."
3 Út var loystur gangarin
undir hallarvegg,
prýddur var hann við skarlak
niður á hóvarskegg.
4 Út var loystur gangarin,
ið Ísmal skuldi á ríða,
prýddur var hann við skarlak
niður á meðal síðu.
5 Ísmal leyp í saðilin upp
yvir leysan luva,
studdist hvørki við skjøld ei svørð
og ei við saðilbuga.
6 So reið Ísmal fræga kempa
listuliga fram,
gyltir leika ringamir,
hans góði gangari rann.
7 Mitt í miðjum grasgarði
akslar hann sítt skinn,
og so búgvin gongur hann
í høgar hallir inn.
8 Og so búgvin gongur hann
í høgar hallir inn,
sum Hjálprek kongur við borði sat
við monnum hundrað fimm.
9 Ísmal gekk í høllina inn,
í forðum var sá siður,
hevur nú alt í einum orði,
heilsar og hann biður.
10 Ísmal stendur á hallargólvi,
ber upp kvøðu sína:
"sit væl reystur Hjálprek kongur,
tú gev mær dóttur tína."
11 "Frúgvin eigur reystan bróður
heitir Sjúrðar svein,
stóð hann við tína høgru síðu,
tá vart tú ikki ein.
12 Frúgvin eigur reystan bróður,
heitir Sjúrður frægi,
stóð hann við tína høgru síðu,
hann toktist vera tín maki."
13 Tað var Svanhild Sólaljóma,
hon inn í høllina gekk,
tað fyrsta hon Ísmal við eygum sá,
hon yndi til hans fekk.
14 Leingi sat hann kongurin,
og hugsaði har uppá,
hvussu hann skuldi Ísmali
eitt blídligt andsvar fá.
15 Tí svaraði Hjálprek kongur,
alt fyri uttan ekka:
"Tær gevi eg nú mína dóttur
og hartil brúdleypsdrekka."
16 Ísmal stendur á hallargólvi,
gyrdi seg og vendi,
festi Svanhild Sólaljómu,
Hjálprek kongur sendi.
17 Ísmal stendur á hallargólvi,
á flest øllum veit hann skil:
"hvør skal bjóða Sjúrða
mína samkoming til?"
18 Tí svaraði Hjálprek kongur,
tann hin ríki alvur:
"eg veit einki annað ráð,
enn tær bjóðið honum sjálvur."
19 Tað var Ísmal fræga kempa,
burt í skógvin reið,
møtti hann Sjúrði Sigmundarsoni
mitt á sínari leið.
20 Ísmal stendur á grønum vølli,
á flest øllum veit hann skil:
"tær bjóði eg nú Sjúrður
mítt brúdleyp at koma til."
21 Svaraði Sjúrður Sigmundarson,
hann heldur á brýndum knívi:
"hvaðan af landi hevur tú fest
tað inniliga vívið?"
22 "Hjálprek heitir hennara faðir,
Hjørdís hennara móðir,
so er mær af sonnum sagt,
at tú ert hennar hálvbróðir."
23 "Tað plagar so eingin ærligur maður
so sína dóttur burt geva,
eg vildi, títt hálsbein sundur í tvey
var sligið við mínum neva.
24 "Hevur tú mína systur fest,
og eg ikki til tess frætt,
eg skal teg við lurkum lemja,
tú býður ei annan rætt."
25 "Eg havi tína systur fest,
tó eg teg ei kendi,
áður tú meg við lurkum lemjir,
sveittast tær um ennið."
26 "Hevur tú mína systur fest,
høvisk yvir allar kvinnur,
hoyr tú Ísmal fræga kempa,
tú skalt mær treytir vinna."
27 Svaraði Ísmal fræga kempa,
ilt er skap at eggja:
"Hvörjar eru tær fyrstu treytir,
ið tú vilt á meg leggja?"
28 "Frammi á teim grøna vølli
liggja ormar seks,
allar skalt tú deyðar hava,
tú stígur á brúðarbekk.
29 Frammi á teim grøna vølli
liggja ormar tólv,
allar skalt tú deyðar hava,
tú stígur á brúðargólv."
30 "Frammi á teim grøna vølli
liggja ormar tveir,
sig mær Sjúrður Sigmundarson:
hvussu langir eru teir?"
31 "Ein er átjan alin langur,
annar tríggjar og tjúgu,
øll mín hirð er vitnisfør,
eg sigi sanna sögu.
32 "Átjan alin er ein af teim,
hartil tríggjar og tvá,
eri eg sonur Samsons sterka,
ræðist eg ongan tá.
33 Átjan alin er ein af teim
annar tríggjar og tjúgu,
eri eg sonur Samsons sterka,
ræðist eg ongan nú."
34 Allar vá hann ormanar,
tað var honum eingin treyt,
Finnin spýði eitur á hann,
hann náddi ikki burtur av breyt.
35 Allar vá hann ormanar,
tað var honum eingin vandi,
Finnin spýði eitur á hann,
hann náddi ikki burt at ganga.
36 Tað var Sjúrður Sigmundarson,
hann heim í garðin fór,
úti er Svanhild Sólaljóma,
hon fyri honum stóð.
37 Sjúrður gekk í borgina inn,
gott er í honum alvi,
settist upp í hásæti,
so hallarborgin skalv.
38 Fram gekk Svanhild Sólaljóma,
føgur yvir allar kvinnur:
"hevur tú Sjúrður lagt tað ráð,
Ísmali neisur at vinna?"
39 "Gakk tú burt frá mínum eygum,
eg vil teg ikki hoyra,
sámir tað ei mín búna brand
at rjóða í kvinnu droyra."
40 Tað var Svänhild Sólaljóma,
tekur so høgt at gráta,
eftir spurdi Sjúrður,
hví hon mundi so láta.
41 "Gakk tú burtur frá mínum eygum,
grát ikki longur á sinni,
enn var maður mentur fyri moy,
ið tó var maður minni."
42 Sjúrður leyp í saðilin upp,
hann er dreingja maki,
so reið hann á skógvin burt
fyri systur sínar sakir.
43 Ísmal liggur á grønum vølli,
staddur í orma vanda,
fegin varð hann, tá hann hoyrdi
Grana hogvar ganga.
44 Ísmal liggur á grønum vølli,
staddur í orma blóði,
fegin varð hann, tá hann hoyrdi
Grana bresta hóvum.
45 Tekur hann hann í saðilin upp
og sára um hann kvíðar,
leitar nú í tasku síni
smyrsl á hann at rýða.
46 Tekur hann í saðilin upp,
førir hann heim til hallar,
"tak við Svanhild Sólaljóma
grøð tann garpin snjalla."
47 Grøddi hon hann um dagin,
grøddi hon hann um tvá,
inntil tann hin triðja,
tá fór hann í brynju blá.
48 Inntil tann hin triðja
tá fór hann í brynju blá,
so gekk hann í høllina inn,
so vænur var garpi at sjá.
49 Tey lótu tá til brúdleyps ætla,
ikki mátti tvørra,
av báðum borgum boðið var
tólv hundrað av hvørji.
50 Ikki fattaðist Ísmali
brúðarmannin ein,
høgruminni Gunnar kongur,
við vinstru Sjúrður svein.
51 Ikki fattaðist Svanhildu
brúðarkonur prúðar,
við høgru hond gekk Gunhild Buðla
við vinstru Grimhild Júka.
52 Ikki fattaðist Svanhildu
brúðarmoyjar prúðar,
høgruminni Buðladóttir,
við vinstru Guðrun Júka.
53 Gamal maður harpu slær,
nevndur Ørvaroddur,
Hjálmar kappi frægur var,
men Sjúrður moynna studdi.
54 Tríati vóru silvursteyp,
annaðslíkt af skálum,
tá leyp av á brúðar bekki,
ið alt var sett at málum.
55 Tríati vóru silvurføt,
og nýsmíðað vóru øll,
Sjúrður stendur á hallargólvi
og sigur frá gørpum snjøllum.
56 So stardi hann Sjúrður
á Brynhildar mál,
hann breyt yvir borðinum
forgylta mjøðarskál.
57 Drukkið var teirra brúdleypið,
hirðin var so fegin,
sum tann fuglur, á viði situr,
er á ljósum degi.
58 Tríati vóru kertur brendar
og hartil voksljús,
Hjálprek kongur og hirðin öll
teim fylgdu í svøvnhús.
59 Har var urgan í garði troðin,
ljóðaðu harpustreingir,
Hjálprek kongur og hirðin øll
fylgdu teim til seingir.
60 Drukkið var teirra brúdleypið,
kátt var teirra lív,
bæði gingu í eina song
Ísmal og hans vív.
61 Drukkið var teirra brúdleypið,
bæði væl og leingi,
kom so mangur hovmaður til
sum fjøður í fugla veingi.
62 Drukkið var teirra brúdleypið,
so er komið til mín,
síðan fór hvør sum boðin var
haðan heim til sín.
CCF 5 C
TSB E 74
Uppruni: V. U. Hammershaimb: „Færøiske kvæder I“, 1851
Útgávur:
1. V. U. Hammershaimb: „Færøiske kvæder I“, 1851, s. 74
2. Føroya kvæði (N. Djurhuus greiddi til útgávu, 1951) Band I, Teil 3, s. 260.
3. Føroya kvæði (Inngangur og úrtøk eftir Dánjal Niclasen, 1998) 4. bind, s. 128
Heimild: V. U. Hammershaimb (1819-1909): „Færøiske kvæder I“, 1851