Heimsmál 8: Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur

Málbólkur: Miðdeild

Áðrenn farið verður í holt við tey einstøku heimsmálini, er tað ein fyrimunur at hava verið í gjøgnum hetta:

00 Undirvísingargongd: Um tey 17 heimsmálini - Inngangur

Við tað, at tey 17 heimsmálini hvørt mál sær er sera umfatandi, ber sjálvsagt ikki til at fara í djúpdina í øllum í einum skúlaári. Undirvísingongdirnar eru tí bygdar upp við einari INNFØRSLU og einum FRAMHALDI. Um ætlanin er at næmingarnir bara skulu fáa eitt hampiligt innlit í eitt mál, er nógmikið við INNFØRSLUNI, sum er sett til at taka 2x45 min. So kann verða farið víðari til næsta mál. Um valt verður at fara meira í dýpdina, kann verða farið til FRAMHALD, sum er eitt savn við nøkrum uppskotum.

INNFØRSLA (1-4):  2 UNDIRVÍSINGARTÍMAR Á 45 MIN

1. Vís stuttan film um evnið: Mål 8: Anstændige jobs og økonomisk vækst (5 min)

2. Næmingarnir lesa: Heimsmál: 8 Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur. Uppskot: nýt Cooperative Learning hættir, sum t.d. “leiklutalesing” (CL) ella “duettlesing” (CL). (10 min)

3. Tosa um hvat orðini “sømulig” og “búskaparligur” merkja.

Spurningarnir niðanfyri 1-10 eru gjørdir soleiðis, at svarið finst í tekstinum omanfyri í somu røð sum spurningarnir. Næmingarnir svara spurningunum skrivliga. Um næmingarnir eisini skriva spurningarnar niður, er størri møguleiki fyri, at spurningarnir verða skiltir. Næmingarnir kunnu arbeiða saman t.d. tveir og tveir at finna svarini og tosa saman um tey. Men hvør næmingur skal skriva alt.

1. Hvat er neyðugt, um fleiri hundrað milliónir fólk skulu arbeiða seg upp úr ógvusligum fátækadømi?
   
   
2. Hvat er málið hjá ST í  teimum londum, har minsta menning hevur verið?
   
   
3. Hvussu var vøksturin í londunum, har minsta menning hevur verið í 2017?
   
   
4. Enda setningin “Í nógvum menningarlondum er høvuðsvinnan rávørur…”
   
   
5. Hvat hava nógv av teimum fátøku londunum?
   
   
6. Hvat kann henda um ójavnin veksur?
   
   
7. Hvat setur búskaparligi vøksturin eisini trýst á?
   
   
8. Hvat skulu vit eisini arbeiða fyri at steðga?
   
   
9. Hvat er ein annar týdningarmikil partur av hesum málinum?
   
   
10. Hvat skal í síðsta lagi í 2025 vera steðgað?  

At svara spurningum skrivliga er sjálvandi bara ein møguleiki av fleiri. Sum variatión kunnu CL strukturar, sum Dupultsirklar (CL) , Orðið runt (CL) verða nýttir,

Er tíð, royn so Kahoot Heimsmál 8: Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur (15 min)

Tá ið næmingarnir hava verið í gjøgnum 1 og 2 og hava fingið eina hóming um, hvat heimsmálið snýr seg um, ber til at fara fara eitt sindur longur inn í evnið, sí niðanfyri. Enda t.d. við Kahootspurningum.

Byrja við hugaroki (10 min)

1. Felags hugarok upp á talvuna ella Flip-over Stafett (CL)

Orðaskifti í bólkum (20 min)

Til ber at nýta CL hættir sum Dupultsirklar (CL) ), Borðið runt (CL), Uppskot um spurningar at viðgera í bólkunum at velja burtur úr soleiðis, sum tað passar í mun til tíðina, ið er sett av. Spurningarnir eru settir út frá ymiskum sjónarhornum sum “persónliga støðið”, “lokalt” osfr.

1. Persónliga støðið: týdningurin fyri teg og tíni nærmastu

- Hvussu er við arbeiðinum hjá foreldrum tínum? Eru arbeiðini sømulig?

- Hava tit búskaparligan vøkstur heima?

2. Lokalt: grannalagið, vinnulív arbeiðspláss, skúli, kommuna

- Hvat slag av arbeiði hava onnur, sum tú ella tit kenna? Eru tey sømilig?

- Er nakað at síggja til búskaparligan vøkstur millum tey, sum tú kennir, ella í tínum nærumhvørvi, grannalagi, ella býi?

3. Landið: Lógir, landsstýri, Løgting

- Hava fólk í Føroyum sømilig arbeiði?

- Er búskaparligur vøkstur í Føroyum?

4. Norðurlond: grannar okkara

- Hava fólk í Norðurlondum sømilig arbeiði?

- Er búskaparligur vøkstur í Norðurlondum?

5. Evropa: heimspartur okkara

- Hava fólk í Evropa sømilig arbeiði?

- Er búskaparligur vøkstur í Evropa?

6. Heimurin:

- Hvussu er við sømuligum arbeiði úti í heimi?

- Hvørji lond hava búskaparligan vøkstur, hvørji ikki?

- Kanna eitt land, har fólk ikki hava sømilig arbeiði

- Kanna eitt land, sum hevur búskaparvøkstur

- Kanna eitt land, sum ikki hevur búskaparvøkstur

7. Samfelagið

- Hvat hava sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur at siga fyri samfelagið?

8. Umhvørvið

- Hvat hava sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur at siga fyri umhvørvið?

9. Búskapur

- Hvønn týdning hevur búskapur?

10. Undirmálini

- Tosa um undirmálini, sí niðast í: Heimsmál 8: Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur

Er tíð, royn so Kahoot Heimsmál 8: Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur (15 min)

(INNFØRSLA ENDAÐ)

Heimsins bestu tíðindi    

1. Les greinar niðast her: Heimsmál 8: Sømulig arbeiði og búskaparligur vøkstur (Ger t.d. spurningar, sí 2 omanfyri)
   
   
2. Hvørji onnur heimsmál verða ávirkað av Heimsmáli 11 - sí uppskot í “Heimsins bestu tíðindum”.
   
   
3. Les meira, t.d.: Hele verden i skole, Verdens bedste nyheder, Verdenstimen

Orðaskifti 

1. Tosa um undirmálini
   
   
2. Tak aftur í evnini og tilgongdirnar í 3 í INNFØRSLUNI og far í dýpdina.

Ítøkilig átøk 

1. Vitja stovnar
   
   

Undirvísingarmiðlar og amboð 

1. plakatir, blaðframleiðsla, faldari, uppslag, framløga, filmur, útvarpssending, sjónvarpssending, skriva stíl

Arbeiðshættir  

1. Bólkaarbeiði t.d. Cooperative Learning strukturar. Pultsundirvísing.

Endurtøka: Far gjøgnum øll heimsmálini (20 min) 

1. Les yvirlitið um tey 17 heimsmálini
   
   
2. Kanna vitanina við Kahootspurningum um tey 17 heimsmálini