Berlin er høvuðsstaður í Týsklandi. Býurin liggur við ánna Spree, sum umvegis ánna Havel rennur út í stóru Elbánna og víðari út í Norðsjógvin. Hendan áarskipan, saman við fleiri øðrum, var grundarlagið fyri, at fólk búsettu seg við ánna Spree.

Týsk-rómverska ríkið

Týsk-rómverska keisararíkið tók í ár 962 við eftir vesturrómverska ríkið, og fram til 1806 var meginparturin av dagsins Týsklandi partur av Týsk-rómverska ríkinum. Týsk-rómverska ríkið var eitt samríki við fleiri smáum ríkum.  

Berlin ein vanligur týskur býur

Um ár 1000 búðu slavisk fólkasløg í Brandenburg, sum er økið kring Berlin. Tá ið germanar tóku ræði á økinum í 1100-talinum, vóru nógvir slavar búgvandi, og enn tann dag í dag sæst tað aftur í landspørtunum Brandenburg og Sachsen.

Fyrstu ferð býurin Berlin var nevndur, var í 1244, og fram til 1400-talið, var býurin ein púra vanligur býur við nøkrum fáum túsund íbúgvum.

Berlin høvuðsstaður í Brandenburg

Í 1415 fekk fúrstaættin Hohenzollern valdið í Brandenburg og gjørdi Berlin til sín stjórnarstað. Harvið gjørdist Berlin ein meira týðandi býur innan politikk og handil.

Í tretivuárakrígnum, sum herjaði í Evropa frá 1618-1648, varð Berlin í stóran mun oyðilagdur av pest, hungursneyð og avbyrging, og tað tók áratíggju at endurbyggja býin.

Eftir tritivuárakríggið innførdi Friedrich Wilhelm 1. fúrsti av Brandenburg víðfevnt trúarfrælsi, og eggjaði til fólkatilflyting, sum millum annað førdi til stóra tilflyting av fronskum hugenottum, sum flýggjaðu úr Fraklandi. Undir Friedrich Vilhelm 1. vaks fólkatalið í Berlin við 20.000 íbúgvum.

Høvuðsstaður í Proyslandi

Tað var tó ikki fyrr enn í 1701, at Friedrich I kongur í Proyslandi gjørdi Berlin til høvuðsstað í skjótt vaksandi kongaríkinum.

Í 1806 hertók Napoleon Boneparte Berlin, og upploysti Týsk-rómverksa ríkið.

Berlin gerst týskur høvuðsstaður

Í 1871 gjørdist Berlin høvuðsstaður í týska keisararíkinum undir Wilhelm I. Berlin helt fram sum høvuðsstaður í Weimerlýðveldinum eftir týska ósigurin í 1. heimskríggi, og var eisini høvuðsstaður í Nazitýsklandi undir Adolfi Hitler.

Berlinmúrurin skilir býin í eystur og vestur

Berlin var hart bumbað undir seinna heimsbardaga, og tá ið kríggið var av, varð Berlin býttur millum tey fýra sigrandi londini, Ongland, USA, Frakland og Sovjet (Russland). Samstundis varð Týskland býtt í Vesturtýskland og Eysturtýskland, og Berlin kom at liggja mitt í Eysturtýsklandi.

Í 1949 varð Berlin býttur í Vestur- og Eysturberlin, har Vesturberlin varð enski, franski og amerikanski parturin. Eysturberlin var høvuðsstaður í Eysturtýsklandi. Meðan lítli býurin Bonn var høvuðsstaður í Vesturtýsklandi í staðin fyri Berlin.

Í 1961 bygdi Eysturtýskland ein múr mitt gjøgnum Berlin, so at fólk ikki kundu flýggja úr Eysturberlin til Vesturberlin. Í nærum 30 ár var Berlinmúrurin ímyndin av politiska sundurskilnaðinum í Eysturevropa og Vesturevropa.

Ein mentanarligur miðdepil

Í 1989 syndraðust kommunistisku londini í Eysturevropa, Berlinmúrurin fall, og Týskland varð aftur sameint í eitt ríki við Berlin sum høvuðsstaði.

Í dag búgva 3,6 milliónir íbúgvar í Berlin, sum er ein av týdningarmiklastu mentanarligu og politisku miðdeplunum í Evropa. Eisini er býurin eitt av størstu ferðamálum í Evropa.