Norna-Grímur
CCF 56 D
TSB E 35
1 Kongurin eina dóttur eigur,
søgur ganga frá,
hon kann alt við hondum gera,
eyguni festa á.
2 Hon kann alt við hondum gera.
sámir væl ein kvinna,
hon kann bøkur og rúnarmál,
tað reyðargull kann hon spinna.
3 Henni buðust mangir menn,
bæði kongasynir og jallar,
hon var seg so biðlavond,
hon segði teir burtur allar.
4 Henni buðust mangir menn,
bæði kongasynir og sveinar,
hon var seg so biðlavond,
hon bað teir sita heima.
5 Árla var um morgunin,
sólin roðar á dal,
gingin er sjálvur Bretlands kongur
í sín dóttur sal.
6 Gingin er sjálvur Bretlands kongur
for sínar dóttur seingir:
“Gud signi teg, dóttir mín,
hví svevur tú so leingi?
7 Gud signi teg, dóttir mín,
hví eykar tú mær tann vanda,
at tú noktast hvørjum manni,
ið tær býðst til handa?
8 Gud signi teg, dóttir mín,
hví eykar tú mær ta sorg,
at tú noktast hvørjum manni,
sum ríður til tína borg?”
9 “Hoyr tað kongurin, faðir mín,
tað sigi eg av sonnum,
eg vil meg til nunnu geva,
giftast við ongum monnum.”
10 “Hoyr tað, tú mín sæla dóttir,
tað má ei so vera,
Bretlands kongur eitt barn eigur,
til nunnu letur ei gera!”
11 Men tað var tá, sum ofta er,
duld eru døpul mein,
drotningin gekk í høgaloft,
hon føddi ein ungan svein.
12 Dúkar vóru breiddir,
knívar væl framgreiddir,
so er mær við orðum greint,
at nunnur vóru heittar.
13 Dúkar vóru breiddir,
áðrenn upp rann sól,
nunnur gingu saman í ring
í ein sorgarstól.
14 Nunnur gingu í hallina inn,
kongurin gekk út frá,
eingin hann skal forvitnast,
hvat nunnur leggja á.
15 Svaraði fyrsta av nunnunum
av so góðum treysti:
“Tit eiga tykkum ein ungan son,
riddarin verður hann reystur.
16 Tit eiga tykkum ein ungan son,
riddari verði hann reysti!
Hann verður eingin á Bretland,
ið við hann situr á hesti.”
17 Svaraði onnur av nunnunum til,
so drotning mundi tað angra:
“Hann man ikki á síni ævi
út við hasum ganga.
18 Verður hann av Bretlands monnum
riddarin tann hin reysti,
so verður hann í lutum
gudssvikari verstur.”
19 Tað triðja legði hon omaná,
sum ikki ryggjast mátti:
“Níðingsverkini vinnur hann trý,
eg bæði fregni og frætti.”
20 Svaraði triðja nunnan til,
við tað gekk hon út:
“Hann skal verða faðirs bani
og móður eyka sút.”
21 Svaraði fjórða nunnan til,
so drotning mundi hoyra:
“Hann skal verða bani tann,
sum ringin ber í oyra.”
22 Hurðin brast í klova,
drotningin gekk at sova,
báðar hendur kerti treiv,
hon vildi ikki lata tað loga.
23 Árla var um morgunin,
sólin roðar á dal,
drotning heitir á Eystan jall
for seg í eintali.
24 “Tú flyt mítt barn á skógvin burt,
tú lindra mína kvíðu!
Hann má ikki fyri míni eygu koma,
so leingi eg eri á lívi.
25 Tú flyt mítt barn á skógvin burt,
tú lindra mína sorg!
Hann má ikki fyri míni eygu koma,
so leingi eg byggi í borg.”
26 Grím læt kempan kalla seg,
tó hann var ein heiðin hund,
ikki kemur tílíkur
á heilu Bretlands grund.
27 Tað var um ein halgan dag,
sólin skín so víða,
Grímur og hans fosturfaðir
búgvast út at ríða.
28 “Eg havi so leingi á skógnum verið,
lítið gott mær møtt,
eg havi ikki hoyrt á míni ævi
faðir ella móður gitt.”
29 “Faðir og móðir fjóna teg,
øll tín ætt og slag,
fyri teg hava nunnur kvøðið,
tú hevur ei frætt tí frá.
30 Faðir og móðir fjóna teg
og øll tín veldiga ætt,
fyri teg hava nunnur kvøðið,
tú hevur ei frá tí frætt.
31 Harra Gud av himmiríki
hann er øllum best,
Bretlands kongur er faðir at tær,
hann býr os manni næst.”
32 Gud lati ongan høviskan svein
sær tílíkar lutir lysta!
Tá vá hann sín fosturfaðir,
tá gjørdi hann roysnið fyrsta.
33 Tað var um ein annan dag,
sólin skein so víða,
Grímur saðlar gangara sín,
hann búgvist nú heim at ríða.
34 Grímur ríður í grasagarð,
er mær ei á tí hól,
sum Bretlands kongur yvir borði sat
við monnum hundrað tólv.
35 Grímur gekk í hallina inn,
kempan er hann stór:
“Hvat skal eg tann kongin biðja
ella tað væna fljóð?”
36 Men Grímur stendur á hallargólvi,
ber fram kvøðju sína:
“Sit væl, reystur Bretlands kongur,
gev mær dóttur tína!”
37 Upp steig reystur Bretlands kongur.
svarar so mót honum:
“Samborin eru tit systkin tvey
bæði til kals og konu.”
38 Gud lati ongan høviskan svein
til tílíkar lutir beiða!
Tá vá hann sín sæla faðir
og fimtan aðrar sveinar.
39 Men Grímur gekk í salin inn,
sum fyri sat lindin ljósa:
“Vilt tú meg ein høvdinga
fram fyri allar kjósa?”
40 Upp steig frúgvin Ingigerð
og svarar so mót honum:
“Samborin eru vit systkin tvey
bæði til kals og konu.”
41 Gud lati ongan høviskan svein
til tílíkar lutir beiða!
Tá vá hann sína sælu systur,
tá gjørdi hann roysnið triðja.
42 Svaraði frúgvin Svanild,
hon snúgvast við songum fram:
“Gud fyriláti tí kristnu sál,
ið hatta verkið vann!”
43 Grímur setst í hásæti,
leitar við sína móður ráð:
“Hvar veitst tú so væna jomfrú,
ið mær er sámi at fá?”
44 “Best manst tú vita við sjálvum tær,
hvat tín stár hugur á,
hoyrt havi eg, at Serklands kongur
væna dóttur ár.
45 Hoyrt havi eg, at Serklands kongur
væna dóttur á,
hana tykir mær sámi títt,
kundi tú hana fá.”
46 “Er hon so von á øllum lutum,
sum tú sigur til,
hagar streingi eg eiti mítt,
tað stendst hvat av ið vil!
47 Hagar skal eg stevna
mínum bønarorðum fram,
biðja til dóttur Serklands kongs,
tað stendur hvat av ið kann.”
48 Grímur letur snekkju smíða
við so miklan ró,
av gulli málar hann borðini,
tey glógva for oman sjó.
49 Grímur letur snekkju smíða,
frægir mundu tað vita,
av gulli vóru mastrarnar,
av silvur vóru bitar.
50 Vant hann upp síni silkisegl,
gull við vovin rand,
strykaði ei á bunkan niður
fyrr enn við Serkland.
51 Higar ið hansara snekkja
kendi fagurt land,
læt hann síni ankør falla
á so hvítan sand.
52 Kastar hann sínum ankørum
á so hvítan sand,
fyrst steig Grímur, kappin reysti.
sínum fótum á land.
53 Fyrst steig Grímur, kappin reysti,
sínum fótum á land,
dreingir lótu tjøldur slá
skamt frá sjóvarstrond.
54 Grímur gekk frá strondum niðan,
for ongum var hann ræddur,
gyltan hjálm á høvdi bar,
allur í jarni klæddur.
55 Grímur gekk frá strondum niðan
fast av miklum móði:
“Hvat skal eg tann kongin biðja
ella tað væna fljóð?”
56 Grímur gekk í moynnasal,
sum fyri sat lindin ljósa:
“Vilt tú meg ein høvdinga
fram fyri allar kjósa?”
57 “Tú hevur vigið faðir tín,
mangan reystan kappa,
útlagið hevur tú Bretland gjørt
og vunnið tær lítið til happa.
58 Tú hevur vigið faðir tín
og mangar reystar dreingir,
útlagið hevur tú Bretland gjørt,
sum gitið man verða leingi.”
59 Grímur stendur á hallargólvi,
av slíðrum dró hann knív:
“Hevði tú verið svein, sum tú ert moy,
so skuldi tú látið lív.”
60 Grímur stendur á hallargólvi,
ymsar litir fekk,
drotningin lyftir gullkrúnu,
hon sjálv úr stóli gekk.
6l. “Heiðin eri eg sum annar hundur,
menskur eri eg av alvi,
eg man eingin kongur vera
fyri mongum sorgarbragdi.”
62 Svaraði frúgvin Ingibjørg
í fyrsta orði tá:
“Gakk tú teg at Geldisbakka,
vaska tær og tvá!”
63 Hann fór land av landi,
so mangan villan stíg,
uppi undir Geldisbakka
har læt hann sítt lív.
64 Uppi undir Geldisbakka
har hvíla hans bein,
sálin fór til himmals upp,
hon fekk so góðan heim.
65 Ingibjørg situr á Serklandi,
hon líður tann harmin mesta,
hon vil ongan ediling lova
eftir tann Grím hin reysta.
66 Ingibjørg situr á Serklandi,
hon líður tann harmin tunga,
hon vil ongan ediling lova
eftir tann Grím hin unga.
CCF 56 D
TSB E 35
Handrit: Savn Hammershaimbs. AM, Access. 4c II [18].
Útgávur:
1. Føroya kvæði (Christian Matras greiddi til útgávu, 1942) Band II, Teil 3, s. 354.
2. Føroya kvæði (Inngangur og úrtøk eftir Dánjal Niclasen, 2000) 14. bind, s. 33.
Heimild: Úr Sandoy: Ole Joensen, Óli í Kirkjugerði (1810-1899), Skálavík. Kristian Joensen, Kristian í Búðini (1843-1924), sum var lærari á Sandi, skrivaði niður í 1873.