Seyða ríma
CCF 87 Aa
TSB E 149
1 Gusti hann er seyðamaður,
tað er frá at greina,
nátt er hann á reikum norður,
aðra er hann heima.
Glymur dansur í høll,
*dans sláið í* ring!
Ríðið glaðir, Norðmenn,
til elvarting!
2 Gusti kemur á kvøldi heim
og sigur húsbónda sínum:
“Eg sær hvørki ær ei lamb,
ei nakað av seyði tínum.”
3 Gusti kemur á kvøldi heim,
sigur húsbónda frá:
“Eg sær einki av tínum seyði
uttan ærina grá.”
4 Gusti kemur á kvøldi heim,
telur av sínum neyðum:
“Mær vantar av tygra fæ
væl fimm hundrað seyðir.”
5 “Trøll hava vilt burt tygra fæ,”
Skeggi ræð at svara,
“tí tey vilja tygra synir,
reystar brøður, taka.”
6 Brøður klæðast árla morgun,
sóu lítið til veðra,
toka lá á dalar niður,
lukt var á homrum í erva.
7 Tórður titar títt og tungt
oman og niðan við á,
hann sær einki av sínum seyði
uttan ærina grá.
8 Tokan tók at lýsa upp,
tað var til góðs at tiggja,
Tórður sá í einum dali
alt sítt fæ at liggja.
9 Tokan tók at lýsa upp,
og sól tók fagurt at skína,
Tórður sá í einum dali
ganga eina moyggj so fríða.
10 Tórður tók ta bjørtu brúður
undir kápu sína,
har fekk hann so søtan koss,
av vørrum vætti vín.
11 Tórður tók ta bjørtu brúður
undir kápuskeyt,
har fekk hann so søtan koss,
at blomstur hvarv á breyt.
12 Tokan tók at lýsa upp
og lýsir leið so langa,
Tórður sá í einum dali
mann ímót sær ganga.
13 “Hoyr tað, ljótur Tórður mín,
sig mær av ið sanna,
hvat hevur tú á hesum fjøllum
sætt til aðra manna?”
14 “Eg havi ongum manni møtt
oman av hesum fjøllum
uttan tær, ljóti bjargatussi,
tú ert líkur trøllum.
15 Eg sá mær ímóti ganga
tað bjarta beygalín.”
“Hoyr tað, Tórður Torgilsson,
tað var dóttir mín!
16 Far tú teg í firðir oman
brúdleypsfólk at bjóða,
eg skal meg í hellið inn,
bæði steikja og sjóða!”
17 So er hesin stígamaður,
høvdið er sum bolli,
eitt er hár á hesum dára,
toppur á miðjum kolli.
18 “Bjóða tú ikki Hálvahala
higar í ferð við tær,
tó at tú biður hundrað mans,
væl líka skal tað mær!
19 Bjóð tú ikki Flagrar-Eiði,
hvørgum teirra beggja,
Torvaldi gevi eg og Torkil spaka,
hartil vil eg tær eggja!
20 Snatur býr í dølum eystur,
er ein mann so fróður,
so hann Torstein oksamegi,
teim skalt tú ikki bjóða.”
21 “Hoyr tað, Torvaldur, bróðir mín,
eg havi fest mær sprund,
vilt tú nakað fylgja mær
fram á flagdarfund?”
22 “Tú hevur giftst í trølla hendur,
eg sigi tær av ið sanna,
tað eg tær ráði,” Torvaldur segði,
“bjóð til manga manna!”
23 “Vítt havi eg um botnar farið,
søkt eftir keypi tínum,
Tórður, vilt tú bjóða mær
og øðrum neyti mínum?”
24 “Tú manst, ljótur bjargamaður,
firta ongan dára,
Gestur, eg vil bjóða tær
og gjarna tykkum báðum.”
25 Brøður klæðast árla morgun,
sigi tær av ið sanna,
gingu so tveir í Tungur burtur,
eingin við teim annar.
26 Brikki stórt á gólvum stóð,
var sett við alskyns veiði,
Tórður talar til bróður sín:
“Vit skulum úr køtlum sneiða.”
27 Hoyrast mátti dynur og dums
og skrekkjuláturin langi,
Torbjørn heilsar Geiru og Gapu,
hann ræð sjálvur fyri at ganga.
28 Kolbein so til orða tók,
hann ræður nú við at sita:
“Man hin gamli Glyvra-Geiri
til hesa veitslu vitja?”
29 Kolbein hugsar við sjálvum sær,
har sum hann mundi sita,
stórur kom maður í hellið inn
og kom tá veitslu at vitja.
30 “Eg bað teg ikki bjóða Hálvahala
higar í ferð við tær,
tó at tú beyðst til hundrað mans,
væl líkaði tað mær.
31 Eg bað teg ei bjóða Flagrar-Eiði
og hvørgum teirra beggja,
Torvaldi gevi og Torkili spaka,
hartil vildi eg tær eggja.
32 Snatur býr í dølum eystur,
hann var ein mann so fróður,
tað var hann Torstein oksamegi,
teim skyldi tú ikki bjóða.”
33 “Lítið er mær um bikkjuna,
ið her liggur við dyr,
eg havi onga tílíka sæð,
hon er mær ikki kyrr.
34 Lítið er mær um bikkjuna,
ið her liggur við vegg,
eg havi onga tílíka sæð,
hon er mær ikki tekk.”
35 Kolbein so til orða tók,
nú man leingjast ríma:
“Hvat skulum vær til skemtun hava,
knútukast ella glímast?”
36 Kolbein tók upp oksalegg,
á borði tá fyri sveini,
Gestur varð fyri knútukast,
og sá tók væl mót beini.
37 Aftur sendi hann oksalegg,
eg kvøði um brandin beyga,
Glámur treiv um glimri sítt,
og tá fekk tussi í eygað.
38 Aftur sendi hann oksalegg,
gera skal rímu langa,
tá mundi Vámur ella Sámar
kjálkin sundur ganga.
39 Kolbein so til orða tók,
hann tekur á loku lætta:
“Havið nú eingi fellig læti,
so firðir fáa ei at frætta!”
40 Sovnaðir vóru jallar tólv
fast av miklum móði;
Gestur talar til brøður tveir:
“Vær vendust um á ljóði!”
41 Gestur tók ta bjørtu brúður
undir kápu sína,
fylgdi Tórði langt av leið,
nú leingist ríma mín.
42 Gestur tók ta bjørtu brúður
undan kápu blá:
“Eg man aftur í hellið reika,
mong eru ørindi smá.
43 Sjálvur skal eg mót Glyvra-Geira
orku alvæl inna,
.......................
.......................
44 Gestur gár á Glyvra bak,
hann breyt hans rygg í flagdi,
stoytti honum fyri stríðan foss,
hann doyvdi honum av bragdi.
45 “Statt upp, skersa, móðir mín,
tú gakk á háls í erva,
kom so øllum óvart at,
og vær skulum út í neðra!”
46 Skrukkan skeytst av skálanum út
bæði av grimd og bræði,
ei var skersan skroypilig,
skinn hevði hon til klæða.
47 Kellingin er í homrunum,
roytir oman grót,
Sneita er í dølunum,
hon reikar niðan mót.
48 Snata reikar niðan mót
alt fyri uttan sút,
so treiv hon um kellingar kvið,
at indrini hingu út.
49 Kellingin liggur í homrunum
við síni longu bein,
glaður siglir Gestur
til Noregis heim.
50 Hoyrt havi eg gitið Ólav kong,
har hann siglir fyri landi,
tað er so frítt at sigla á,
at snekkjan stár brún á sandi.
Glymur dansur í høll,
*dans sláið í* ring!
Ríðið glaðir, Norðmenn,
til elvarting!
CCF 87 Aa
TSB E 149
Handrit: Kvarthandrit Svabos Gl. kgl. Saml. 2894, 4to, vol. I, Nr. 3, s. 41.
Útgávur:
1. Chr. Matras legði til rættis: Svabos Færøske Visehaandskrifter, 1937-39, s. 21.
2. Føroya kvæði (Christian Matras greiddi til útgávu, 1945) Band III, Teil 2, s. 326.
3. Føroya kvæði (Inngangur og úrtøk eftir Dánjal Niclasen, 2001) 18. bind, s. 154
Heimild: Úr Vágum: Jens Christian Svabo (1746-1824), Miðvági, 1781-82
E 149 Seyða ríma (Wedding between man and ogre’s daughter disturbed by wedding guests)
Seyðamaður kemur aftur til bóndans og sigur seg hava mist allan seyðin. (Frábr. A: Seyðamaðurin sigur, at risar hava fingið seyðin at hvørva, tí teir vilja hava synir bóndans.)
Bóndin sendir báðar synir sínar út at leita eftir seyðinum. Tjúkt er í mjørka, og tá ið tekur at lýsa í, sær annar teirra, Tórður, seyðin og eina vakra gentu. Hann kyssir hana. Ein risi kemur og sigur seg vera pápa gentuna og biður Tórð giftast henni. Harumframt biður hann hann ikki bjóða ávísum fólkum í brúdleypið, teirra millum bróður Tórðar.
Tórður hittir bróðurin Torvald, sum sigur honum, at brúður hansara er eitt risakvendi. Tórður býður Torvaldi og Gesti í brúdleypið hjá sær. Teir fara til hellið, har ið brúdleypið skal standa. Nógvir risar, sum faðir brúðrina hevur boðið, koma. Øll eta og drekka nógv, og tey sovna øll.
Gestur fer av stað við brúðrini, og brøðurnir báðir fara aftan á honum. Nakrir av risunum elta teir. Gestur fer aftur í hellið og drepur nógvar risar. Brøðurnir báðir rósa Gesti, tí hann bjargaði teimum.
á føroyskum: CCF 87 (bert á føroyskum)