At læra at granska
Granskingarhátturin, ið vit nevna vitanarfróðu-hátturin, er ein leikandi og fjøltáttaður háttur at læra, sum hóskar væl til øll floksstig og lærugreinar – eisini í tvørfakligum høpi.
Hvat og hvussu?
Hann kann nýtast:
- sum partur av evnisarbeiði
- tá tit hava tíð og hug til nakað øðrvísi
- til kappingar, framløgur – ella bara fyri stuttleika
- sum eitt íkast, ið livnar undirvísingina og ger læring meira leikandi og sjálvstøðuga
Arbeiðshátturin byggir á spurningar, undran og virknar royndir. Hann er eisini nevndur í lærubókini Gaia 4 (síða 12–13), har arbeiðslagið verður sett í samband við náttúruvísindaliga fatan.
Í smærri skúlum, har næmingatalið er lítið, ber væl til at arbeiða einsæris ella tvørtur um flokkar. Hetta gevur rúm fyri dýpd, sjálvstøðugum tankagongdum og kreativum úrslitum – alt í anda teirra vitanarfróðu.
Dømi
1. Føroyskt (5.–7. flokkur):
Evni: Hvat hendir við málinum í hesum tøknistýrda heiminum?
- Næmingarnir kanna og spyrja fólk um hvørji slangorð tey brúka, um styttingar, nýggj orð o.a.
- Tey savna dømi úr sms-boðum, Snapchat, heimasíðum o.s.fr.
- Tey flokka, greina og leggja fram, hvat tey halda vera góð málvenja.
2. Náttúra og tøkni (4.–6. flokkur):
Evni: Hví trívist plantan ikki?
- Næmingarnir gera hypotesur og royndir við at geva plantum ymiskt vatn (td. saltvatn, sodavatn, regnvatn).
- Tey fylgja við vøkstrinum og skriva niður eygleiðingar.
- Úrslitini verða løgd fram í flokkinum við frágreiðing og myndum.
3. Støddfrøði og KT (7.–9. flokkur):
Evni: Hvussu nógv rusk verður burturbeint í skúlanum um vikuna?
- Næmingarnir savna data, telja og viga burturkast, gera tabellir og grafar.
- Tey nýta talgild amboð til at leggja fram og seta fram loysnir (t.d. betri skiljing).
- Kunnandi plakatir verða gjørdar og hongdar upp.
4. Samfelagsfrøði / lívfrøði (9.–10. flokkur):
Evni: Hvussu ávirkar skíggjanýtsla svøvnin hjá okkum?
- Næmingarnir gera kanningar í flokkinum: dagbøkur, spurnabløð og samrøður.
- Tey lesa um svøvn og heilavirksemi.
- Niðurstøður verða vístar fram í PowerPoint og við kjaki.
5. Evnisdagur / verkætlan:
Evni: Hvussu kunnu vit gera skúlan grønari?
- Allur skúlin arbeiðir saman - og koma við spurningum og loysnum.
- Flokkarnir fáa ymisk ábyrgdarøki (orka, matur, ferðsla, rusk o.a.).
- Verkætlanin endar við framsýning ella kunnandi tiltaki.
6. Smáir skúlar – samstarv:
Evni: Hvat hava bygdirnar til felags og hvussu eru tær ymiskar?
- Næmingar úr ymsum flokkum gera felags kanningar um søgu, mentan, mál og umhvørvi.
- Arbeiðið fer fram í bólkum, og úrslitini verða framførd fyri bygdarfólki.