Sigmundar kvæði
CCF 22 Fa
TSB E 30
1 Ólavur kongur at kristna býður,
Gud av mildari miskunn síni.
Noregis menn, dansið væl og stilliga,
stillið tygum allir riddarar Noregis menn,
dansið væl og stilliga!
2 Ólavur kongur at kristna beyð,
Gud av øllum miskunn ‘snei’.
3 Kongur talar til sveinar tvá:
“Biðið Sigmund for meg inngá!”
4 Áðrenn teir høvdu fulltalað orð,
tá var Sigmundur inn fyri borð.
5 Inn kemur Sigmundur og fell á knæ:
“Kristi signi teg kongur, hvat viljið tær mær?”
6 “Tú skalt fara til Føroyar,
tær skal fylgja Tangbár.
7 Tú skalt fara til Føroyar vestur,
tær skal fylgja Tangbár prestur.
8 Í Føroyum býr ein menskur mann,
Tróndur í Gøtu eitur hann.
9 Tróndur í Gøtu eitur hann,
mín kæri Sigmundur, fá mær hann!”
10 Sigmundur tekur til orða svá:
“Hann er ikki góður at fá.”
11 Hvat er hann av kappi reystur,
ella er hann í gívri treystur?”
12 “Bæði er hann kappin reysti,
so er hann í gívri treystur.”
13 Teir loystu út av Noregis vág
tað besta skip, á vágni lá.
14 Teir vundu seglini høgt í rá,
síðan sigldu teir londum frá.
15 Sjógvurin brýtur sum boðafles,
teir sigldu beint á Mjóvanes.
16 Sjógvurin brýtur í hombar hátt,
sigldu bæði dag og nátt.
17 So siglir Sigmundur breiðan fjørð,
til Gøtu var teirra heimangerð.
18 Sigmundur mundi við stýri stá,
sigldi so inn mót Gøtuvág.
19 Náttina eina og dagarnar tvá
Sigmundur úti fyri Gøtu lá.
20 “Um enn tað kostar bæði lív og ond,
so náa vit ikki inn á Gøtu sand.
21 Vit náa ikki á Gøtu sand,
Tróndur ristir mót oss gand.”
22 Sigmundur vendi síni skútu av,
næst at knørrur gekk í kav.
23 Nú skal taka upp annan tátt,
sigla so til Svínoyar brátt.
24 “Eg havi ikki verið í Svínoy fyrr,
nú skal eg bróta bóndans dyr.”
25 Sigmundur við sínar hendur smá
breiðar hurðar klývur frá.
26 Flóðið steig í serki fram:
“Veit ikki gomlum manni skamm!”
27 Bjarni gekk á grønan vøll:
“Sig mær, hvar mín faðir fell!”
28 “Tróndur var bani til faðir tín,
tað var ei við vilja mín.
29 Tí hevur tú so lítlan ró,
Øksir situr á faðir tíns búð.”
30 Tað var Bjarna fyrsta orð,
biður breiða dúk á borð.
31 Har vóru dúkar breiddir inn,
silkiskrúður og skarlaksskinn.
32 Tað var Bjarna annað orð,
biður bera mat á borð.
33 Settu á borðið føtini sjey,
oksasíður og stumpabreyð.
34 Tað var Bjarna triðja orð,
biður bera drekka á borð.
35 Bóru so inn á hvíta lín
øl í krukkur og mjøð og vín.
36 Tað høvdu teir til gaman tá,
drukku og dansaðu í dagar tvá.
37 Tað var teirra gaman mest,
teir drukku og dansaðu í dagar seks.
38 Tað gjørdi Sigmundur, meðan hann var har,
hann kristnaði bóndan og alt har var.
39 Nú skal taka upp triðja tátt,
sigla so til Dímunar brátt.
40 Tá Sigmundur fór um Høvdasund,
møtti hann Tróndi og Tóra hund.
41 “Hoyr tú, Tróndur, Føroya kongur,
vilt tú vera heiðin longur?”
42 “Eg víki ikki frá míni fornu trú,
tí eg eri mær so gamal nú.”
43 Sigmundur kastar spjót frá sær,
Tróndar skúta at hvølva bar.
44 Tað var feigðin og illa vítt,
at hann gav Tróndi lívið frítt.
45 “Nú hevur tú mist tín sigur í hond,
vænta nú hevnd og bráðan enda!”
46 So siglir Sigmundur oyar vestur,
á bunka stendur drongur reystur.
47 Sjógvurin brýtur gulur og bláur,
sandur inni á tiljuni lá.
48 Sjógvurm brýtur sum boðafles,
stýrdi so beint á Breiðanes.
49 So siglir Sigmundur um Dímunarfjørð,
skútan bognar sum ein gjørð.
50 Náttina eina og dagarnar tvá,
Sigmundur úti for Skorini lá.
51 “Vit skulu sigla eystur í rætt,
tí har er fyri fjøruslætt.”
52 Tórir tekur í Sigmunds hond:
“Kæri fostbróðir, hjálp á land!”
53 “Tú náar ikki á land um sinn,
tú skalt goyma skipum mínum.”
54 Sigmundur við sín búgvin brand,
búgvið stál hann rendi á land.
55 Sigmundur skeyt sítt spjót í vøll,
oddurin niður í gróti gjøll.
56 Tríati favnar var bergið hátt,
Sigmundur lesti seg upp við ein tátt.
57 Á oyggini lógu garpar tveir,
bráðan bana fingu teir.
58 Sigmundur við so lítla neyð
reikar heim um Skorarheyg.
59 Inn kemur Gyða og rópar á gátt:
“Eg síggi mann á handa hátt.
60 Eg síggi mann á gøtu vestur,
tað man vera ókunnugur gestur.
61 Hann er vænur í vekstri, vitur,
fagurt gull á økslum glitrar.”
62 “Sært tú mann koma higar brátt,
hann var ikki her á jólanátt.”
63 Hann tekur við øllum vápnum í senn
loypur í borg við níggju menn.
64 Níggju menn við marmor og torg
tóku fast at verja borg.
65 Sigmundur stendur við hallarvegg,
Øksir lítur á brandins egg.
66 Øksir gekk at borgarlið,
breiðari øksi studdist við.
67 “Øksir, gakk á grønan vøll,
sig mær, hvar ið mín faðir fell!”
68 “Eg gav tær lív, og tað var væl,
Tróndur læt slá tín faðir í hel.”
69 Sigmundur brá sín brand á loft:
“Hetta brigðar tú mær ofta.
70 Øksir, vilt tú kristna teg,
so skal eg tær einki gera.”
71 “Við kristni taki eg alvæl treyður,
eg skoyti ei, síðan eg eri deyður.”
72 Sigmundur vegur seg til og frá,
vestur at borgini vá hann seg tá.
73 Vestur at borgini vá hann seg á,
mann vá hann frá Øksiri tá.
74 Mann vá hann frá Øksiri tá:
“Ei skulu fleiri fara so.”
75 “Øksir, vilt tú kristna teg,
so skal eg tær einki gera.”
76 “Kristin, tú kennir ei til mín,
tí mín trúgv er betri enn tín.”
77 Sigmundur vegur seg til og frá,
vestur at borgini vá hann seg á.
78 Vestur at borgini vá hann seg á,
tógva menn frá Øksiri vá.
79 Tógva menn frá Øksiri vá,
Øksir stóð og sá uppá.
80 Øksir stóð og sá uppá:
“Ei skulu fleiri fara so.”
81 “Øksir, vilt tú kristna teg,
so skal eg tær einki gera.”
82 “Eg vil liva og doyggja mín stund
líka sum ein heiðin hundur.”
83 Sigmundur vegur seg til og frá,
vestur at borgini vá hann seg á.
84 Vestur at borgini vá hann seg á,
tríggjar menn frá Øksiri vá.
85 Tríggjar menn frá Øksiri vá,
Øksir stóð og sá uppá.
86 Øksir gerst nú einki glaður:
“Nú eri eg eftir fjórði maður.”
87 “Vilt tú taka við kristnari trú,
so skalt tú liva við frið og rógv.”
88 “Fyrr skal eg missa lið og lív,
pengar, góðs og væna vív.”
89 “Vilt tú ei taka við kristnari trú,
tú situr 'ófidur' í faðirs bú.
90 Nú skal taka upp list for seg,
ið Ólavur Tryggvason lærdi meg.”
91 Sigmundur vá við opnum til,
hondin av, og fóturin við.
92 Hann vegur upp við opnum skildri,
hondin av, og fóturin fylgdi.
93 Øksir talar við miklari trong:
“Tit skulu føra meg vestur í Drong.
94 Suður og norður vil eg liggja,
aftur í Skorina vil eg síggja.”
95 Tað var Øksirs síðsta orð:
“Høvdið skal venda mót Grønuskor.”
96 Sigmundur situr í Skúgvoy tryggur,
Tróndur um hans lívið liggur.
97 Sigmundur fullur við dygdir góð,
illgerðsmaður troyggjar hans blóð.
98 Sigmundur fyri Gud og góðan gerð
mátti svimja Suðuroyarfjørð.
99 Suður í Suðuroy varð hann dripin,
norður í Skúgvoy varð hann grivin.
Noregis menn, dansið væl og stilliga,
stillið tygum allir riddarar Noregis menn,
dansið væl og stilliga!
CCF 22 Fa
TSB E 30
Handrit: Savnið hjá N. Nolsøe. FLB F IV vol. II, nr. 47, s. 5.
Útgávur:
1. Føroya kvæði (N. Djurhuus greiddi til útgávu, 1951) Band I, Teil 3, s. 467.
2. Føroya kvæði (Inngangur og úrtøk eftir Dánjal Niclasen, 1998) 7. bind, s. 94.
Heimild: Úr Streymoy. Napoleon Nolsøe (1809-1877), Tórshavn, 1842.