9
8
Næmingarnir kunnu fáa ta uppgávu at
skriva allar tær ymisku loysnirnar, sum
teir finna við at seta tríggjar terningar
saman og fáa svarið 5, 6, 7, … 18 sum
svar. Tað er hent at skriva úrslitini í eina
talvu sum hesa:
Summur
Loysn 1
Loysn 2
Loysn 3
..............
5
6
7
...
Dagsins tal
Ger eitt skelti eins og tað, sum er
umrødd á síðu 5, har tað stendur:
og hong tað saman við skeltunum við
makaðum tølum og støkum tølum tætt
við talvuna.
Onnur hugtøk og skelti, sum verða
knýtt at hesum virksemi, kunnu vera:
Rektangultøl eru øll tøl, sum tað ber til
at gera rektangul burturúr við kvad
ratiskum plastbrikkum. Har skulu vera
minst tvey røð av brikkum. Tað vil siga, at
øll tøl, sum eru svar í falditabellini
(samansett tøl), eru rektangultøl, meðan
primtølini ikki eru.
Grannatøl eru talið undan og talið aftan
á dagsins tal (í døminum við 12 er tað
11 og 13), hygg á bls. 19.
– er dupult so stórt sum dagsins tal.
–
er helvtin av dagsins tali.
Snýr seg bara um tveysifrað tøl, og har
er symmetritalið tað talið, har sifrini
skifta um pláss. Symmetritalið hjá 12
er 21.
Næmingarnir kunnu velja sær eitt
hugtaksskelti, seta tað á talvuna og
skriva svarini niðriundir, meðan tey
kanna dagsins tal.
KVADRATTØL
REKTANGULTØL
GRANNATØL
Størri avbjóðing
Lat næmingarnar gera truplari rokni
stykki við at nýta fleiri terningar. Tey
kunnu ringla við tveimum, trimum ella
fýra terningum, tekna teir og skriva tal á
eygum til samans. Teir næmingarnir, sum
duga talstavirnar, kunnu skriva tølini
beinleiðis uttan at tekna terningarnar
við eygum. Legg dent á, at tey skulu
skriva allar uppgávurnar niður við svari.
Annað virksemi
Summurin 10
n
Ger summin 10 so ofta, sum til ber
við trimum terningum. Hvussu
nógvar ymsar loysnir finnur tú?
(Hevur raðfylgjan einki at siga, eru
sjey ymsar loysnir: 6–1–3, 6–2–2,
5–1–4, 5–2–3, 4–1–5, 4–2–4, 4–3–3).
Einfaldari
Meiri venjing í at skriva tøl
Hava næmingarnir torført við at skriva
talstavirnar, tørvar teimum meiri
venjing. Tey kunnu nýta eitt hefti við
puntum, sum eru 1 x 1 cm, ella tit
kunnu brúka Avritssíðurnar 1 og 2,
Skriva tøl,
aftast í hesari bókini, til teir
næmingarnar, sum hava tørv á meiri
venjing í at skriva tøl.
Halda næmingarnir tað vera torført at
loysa uppgávu
á síðu 9, kunnu teir
nýta terningar. Hvør næmingur skal helst
hava seks terningar. So kann hann venda
teimum, til teir vísa trý ymisk pør, ið øll
geva sama summ. Síðan kann
næmingurin tekna úrslitið í sína bók.
pláss til høgru, sum annar terningurin
vísir. Við 5 og 2 byrja tey á talinum 5 á
tallinjuni og leypa tvey pláss fram til 6 og
so 7. Svarið verður sostatt 7, so at
næmingarnir tekna eina striku frá hesum
terningunum til 7–talið.
tølini eru makað tøl ella støk tøl,
soleiðis sum greitt er frá á síðu 4. Í 2B
fara vit at arbeiða meiri við makaðum
tølum og støkum tølum.
Síða 9
Ymiskar samansetingar
av tølum
Næmingarnir skulu tekna prikkar (eygu)
á terningarnar, so at har verða 5–9
prikkar til samans. Tey skulu royna at
tekna trý ymisk uppskot til hvørt tal.
Finn svarið á tallinjuni
Næmingarnir telja eyguni á
terningunum og tekna eina striku til
rætta plássið á tallinjuni.
Næmingarnir kunnu eisini brúka
tallinjuna at finna svarini. Tá byrja tey við
at peika á talið, sum tann fyrsti
terningurin vísir. So leypa tey so mong
Støddfrøðiligt innihald
n
Talstavirnir 7, 8 og 9
n
Ymsir mátar at seta saman tøl
Tilfar/amboð
n
Møguliga puntut pappír
og terningar
Hvat er at gera?
Síða 8
Lær at skriva talstavir
Tosa við næmingarnar um ymsar
mátar at vísa 7, 8 og 9. Næmingarnir
kunnu koma við dømum og royna at
finna nógvar ymsar mátar at vísa tølini.
Hetta kann vera byrjan til at tosa meiri
um tølini. Spyr t.d.:
n
Vita tit okkurt, sum sjey eru av? (Dømi:
7 dagar í einari viku, 7 leikarar á einum
hondbóltsliði.)
n
Hvussu skalt tú ringla við tveimum
terningum fyri at fáa 7, 8 ella 9?
n
Vita tit okkurt, sum átta eru av? (Dømi:
eiturkoppur hevur átta bein, ein lastbilur
kann hava átta hjól, fýra pør av skóm,
hjólini á 4 súkklum ella á 2 bilum.)
n
Eg havi til samans átta brikkar í báðum
hondum. Hvussu nógvar gita tit, at eg
havi í hvørjari hond? (Ger hetta fleiri
ferðir við ymiskum tali á brikkum hvørja
ferð.)
Á hesum síðunum skulu næmingarnir
læra seg at skriva teir formligu talstavir
nar. Á tey tómu plássini skulu næmingar
nir tekna. Sjey lutir til talið 7, átta lutir
til 8 o.s.fr. Í tómu puntarnar undir
hvørjum tali skulu tey skriva tølini. Ansa
væl eftir, at tey skriva rættan veg.
Leggja tit 9 brikkar á uppvørpuna ella
vísa 9 lutir á samvirknu talvuni, kunnu
næmingarnir royna at leggja teir í ein
fýrkant. Við at leggja teir 3 x 3 verður
eitt kvadrat burturúr. Tí nevna við 9 eitt
kvadrattal. Við 8 fáa vit eitt rektangul (2
x 4), so at 8 er ikki eitt kvadrattal.
Bið eisini næmingarnar kanna, um
0
1
2
3
4
5
6
7
9
10
8
7
sjey
0
1
2
3
4
5
6
7
9
10
8
8
á tta
0
1
2
3
4
5
6
7
9
10
8
9
níggju
1•Tølini 0–20
8
•
Tekna rætta talið á lutum í rútin og skriva tølini. Ger tær ómak, tá ið tú skrivar tølini – hygg at fyrimyndini.
Tekna eygu á terningarnar.
Tekna strikur til tallinjuna.
5
6
7
8
9
5 4 3 2 1 0
9
11 12
8 7 6
10
15 14 13
16 17 18 19 20
9
•
Tekna eygu á terningarnar, so samsvar er við talið vinstrumegin á hvørjari linju. Loysnirnar skulu vera ymiskar.
Tel eygu á terningunum, sum hoyra saman, og tekna strikur til svarið á tallinjuni.
DUPULT
HELVTIN
SYMMETRITØL
