Heimsmál: 04 Góðska í útbúgving

Málbólkur: Miðdeild

Áðrenn farið verður í holt við tey einstøku heimsmálini, er tað ein fyrimunur at hava verið í gjøgnum hetta:

00 Undirvísingargongd: Um tey 17 heimsmálini - Inngangur

Hvørt av teimum 17 heimsmálunum er sera umfatandi og tí ber sjálvsagt ikki til at fara í dýpdina í øllum í einum skúlaári. Undirvísingongdirnar eru tí bygdar upp við einari INNFØRSLU og einum FRAMHALDI. Um ætlanin er at næmingarnir bara skulu fáa eitt hampiligt innlit í eitt mál, er nóg mikið við INNFØRSLUNI, sum er mett til at taka 2x45 min. So kann verða farið víðari til næsta mál. Um valt verður at fara meira í dýpdina, kann verða farið til FRAMHALD, sum er eitt savn við nøkrum uppskotum.

INNFØRSLA (1-3):  2 UNDIRVÍSINGARTÍMAR Á 45 MIN

1. Vís stuttan film um evnið: FNs bærekraftsmål 4: God utdanning
   
   
2. Næmingarnir lesa: 04 Heimsmál: Góðska í útbúgving

Uppskot: nýt til dømis Cooperative Learning (CL) hættir, sum “leiklutalesing” (CL) ella “duettlesing” (CL). (10 min)

Spurningarnir niðanfyri 1-10 eru gjørdir soleiðis, at svarið finst í tekstinum: 04 Heimsmál: Góðska í útbúgving í somu røð sum spurningarnir. Næmingarnir svara spurningunum skrivliga. Um næmingarnir eisini skriva spurningarnar niður, er størri møguleiki fyri, at spurningarnir verða skiltir. Næmingarnir kunnu arbeiða saman t.d. tveir og tveir at finna svarini og tosa saman um tey. Men hvør næmingur skal skriva alt.

1. Hvat er semja um?
   
   
2. Hvat sigur Jeffrey Sachs, sum er serfrøðingur í burðardyggari menning á Columbia University?
   
   
3. Hvørja raðfesting fekk hetta málið?
   
   
4. Hvat skapar holla útbúgving?
   
   
5. Framvegis eru mong sum...?
   
   
6. Hvat fekk fjórða hvørt barn?
   
   
7. Hvussu er støðan batnað síðani túsundáraskiftið?
   
   
8. Hvat metti UNESCO í 2010?
   
   
9. Hvat var talið í 1990?
   
   
10. Hvat kann frálæra vera við til?

At svara spurningum skrivliga er sjálvandi bara ein møguleiki av fleiri. Sum variatión kunnu CL strukturar, sum Dupultsirklar (CL), Orðið runt (CL) verða nýttir,

Er tíð til tað, kanst tú royna vitanina við  Kahoot spurning - Heimsmál: 04 Góðska í útbúgving (15 min)

Tá ið næmingarnir hava verið ígjøgnum 1 og 2 og hava fingið eina hóming um, hvat heimsmálið snýr seg um, ber til at fara fara eitt sindur djúpri inn í evnið, sí niðanfyri.

Byrja við hugaroki (10 min)

1. Felags hugarok upp á talvuna, ella Flip-over Stafett (CL)

Orðaskifti í bólkum (20 min)

Til ber at nýta CL hættir sum Dupultsirklar (CL) , Borðið runt (CL), Uppskot um spurningar at viðgera í bólkunum at velja burtur úr soleiðis, sum tað passar í mun til tíðina, ið er sett av. Spurningarnir eru settir út frá ymiskum sjónarhornum sum “persónliga støðið”, “lokalt” osfr.

Leita eisini á netinum eftir svarum.

1. Persónliga støðið: týdningurin fyri teg og tíni nærmastu

- Hvussu er við góðsku í tínum møguleikum at velja útbúgving?

- Hvussu eru tínir útbúgvingarmøguleikar?

- Hvat kostar tín skúlgongd og útbúgving?

2. Lokalt: grannalagið, vinnulív, arbeiðspláss, skúli, kommuna

- Hvussu eru útbúgvingarmøguleikarnir í økinum, har tú býrt?

3. Landið: Lógir, landsstýri, Løgting

- Hvussu er skúlin í Føroyum?

- Hvussu eru útbúgvingarmøguleikarnir í Føroyum?

- Hvat kostar tað at ganga í skúla í Føroyum?

4. Norðurlond: grannar okkara

- Hvussu er skúlin í Norðurlondum?

- Hvussu eru útbúgvingarmøguleikarnir í Norðurlondum?

- Hvat kostar tað at ganga í skúla í Norðurlondum?

5. Vesturheimurin (Vesturevropa og USA)

- Hvussu er skúlin í vesturheiminum?

- Hvussu eru útbúgvingarmøguleikarnir í vesturheiminum?

- Hvat kostar tað at ganga í skúla í vesturheiminum?

6. Heimurin:

- Hvussu er skúlin í vesturheiminum?

- Hvussu eru útbúgvingarmøguleikarnir í vesturheiminum?

- Hvat kostar tað at ganga í skúla í vesturheiminum? Hvørji lond í heiminum arbeiða fyri friði, rættvísi og sterkum stovnum?

 7. Samfelagið

- Hvønn týdning hevur góðska í útbúgving fyri samfelagið?

8. Umhvørvið

- Hvønn týdning hevur góðska í útbúgving fyri umhvørvið?  

9. Búskapur

- Hvønn týdning hevur góðska í útbúgving fyri búskapin?

10. Undirmálini

- Tosa um undirmálini, sí niðast í: 04 Heimsmál: Góðska í útbúgving

Er tíð, ber til at royna vitanina við  Kahoot spurning - Heimsmál: 04 Góðska í útbúgving (15 min)

(INNFØRSLA ENDAÐ)

Heimsins bestu tíðindi    

1. Les greinar niðast her: 04 Heimsmál: Góðska í útbúgving(Ger spurningar, sí 2 omanfyri)
2. Hvørji onnur heimsmál verða ávirkað av Heimsmáli 11 sí uppskot í “Heimsins bestu tíðindum”.
3. Les meira: Hele verden i skole, Verdens bedste nyheder, Verdenstimen

Orðaskifti 

1. Tosa um undirmálini
2. Tak aftur í evnini og tilgongdirnar í 3 í INNFØRSLUNI og far í dýpdina.

Ítøkilig átøk 

1. Kanna og lýs eitt land, har útbúgvingarmøguleikarnir eru vánaligi

Undirvísingarmiðlar og amboð 

1. plakatir, blaðframleiðsla, faldari, uppslag, framløga, filmur, útvarpssending, sjónvarpssending, skriva stíl

Arbeiðshættir 

1. Bólkaarbeiði t.d. Cooperative Learning strukturar. Pultsundirvísing.

Endurtøka: Far gjøgnum øll heimsmálini  (20 min) 

1. Les yvirlitið um tey 17 heimsmálini 
2. Kanna vitanina við Kahootspurningum um tey 17 heimsmálini